Obliczenie wysokości zachowku nie należy do łatwych zadań. Obliczając bowiem jego wysokość, należy zwrócić uwagę na kilka istotnych kwestii – przede wszystkim na wysokość potencjalnego udziału spadkowego (w oparciu o przepisy dotyczące dziedziczenia ustawowego), a także należną w tym udziale część (w oparciu o przepisy dotyczące zachowku). Jednocześnie, przy ustalaniu tych wartości należy również wziąć pod uwagę osoby, które teoretycznie mogłyby być spadkobiercami, jednak okazały się niegodne, a także te, które odrzuciły spadek. Należy przy tym pamiętać, że ustalając wysokość udziału spadkowego, na podstawie przepisów prawa spadkowego, nie bierze się pod uwagę spadkobierców, którzy zrzekli się dziedziczenia lub którzy zostali wydziedziczeni.
Zachowek jaki procent
Zgodnie z postanowieniami kodeksu cywilnego, osobom uprawnionym do zachowku przysługuje co do zasady ½ udziału, który przypadłby im w razie dziedziczenia ustawowego – czyli 50% tego udziału. Jeżeli jednak osoby uprawnione do zachowku są małoletnie lub niezdolne do pracy, wysokość należnego im zachowku wynosi ⅔ udziału, który przypadłby im przy dziedziczeniu na podstawie ustawy. Tym samym, wysokość zachowku wynosi ok. 66,6% tego udziału.
Przykład: Substrat zachowku wynosi 30 000,00 zł. Uprawnieni do zachowku są małżonek i dwójka dzieci spadkodawcy, z których jedno jest małoletnie. W razie dziedziczenia ustawowego, dziedziczyliby oni po zmarłym w częściach równych – tj. każdy po 10 000,00 zł. W związku z tym wysokość należnego małżonkowi zachowku wynosiłaby 5 000,00 zł. Dzieciom spadkodawcy przypadłby więc zachowek w wysokości odpowiednio 5 000,00 zł i 6 666,00 zł (w przypadku małoletniego).
Zachowek ile się należy
Wysokość należnego osobom uprawnionym zachowku, została ściśle określona przepisami prawa. Zgodnie z postanowieniami kodeksu cywilnego, wysokość zachowku co do zasady wynosi ½ udziału, który przypadłby osobie uprawnionej podczas dziedziczenia ustawowego. Jeżeli jednak osoba uprawniona jest małoletnia lub niezdolna do pracy, należy się jej zachowek w wysokości ⅔ przedmiotowego udziału. Tym samym, w modelowej sytuacji, kiedy zmarły pozostawił małżonka i jedno małoletnie dziecko, jednocześnie nie powołując żadnego z nich do dziedziczenia w sporządzonym przez siebie testamencie, wysokość należnego im zachowku będzie wynosiła odpowiednio w przypadku małżonka ½ z ½ udziału spadkowego z ustawy i w przypadku małoletniego dziecka – ⅔ z ½ udziału spadkowego z ustawy.