Dokonanie przez spadkodawcę darowizn za życia ma wpływ na zachowek – a dokładnie jego wysokość. Zgodnie z postanowieniami kodeksu cywilnego, przy obliczaniu zachowku, do spadku, z uwzględnieniem odrębnym przepisów, dolicza się m.in. darowizny. Nie dotyczy to jednak drobnych darowizn, które są zwyczajowo przyjęte w danym środowisku (np. prezenty urodzinowe imieninowe, świąteczne), a także darowizn, które zostały dokonane na więcej niż na 10 lat przed chwilą śmierci spadkodawcy (chwili otwarcia spadku) na rzecz osób, które nie są spadkobiercami ani nie są też uprawnione do zachowku. Ponadto, w przypadku obliczania zachowku dla zstępnego, nie bierze się pod uwagę dokonanych w czasie, kiedy spadkodawca nie miał zstępnych (chyba, że darowizna została dokonana na mniej niż 300 dni przed narodzinami zstępnego), a przy obliczaniu zachowku dla małżonka, nie dolicza się dokonanych przez spadkodawcę darowizn przed zawarciem z tym małżonkiem związku małżeńskiego.
Dziedziczenie ustawowe zachowek
Osobami uprawnionymi do zachowku są zstępni, małżonek oraz rodzice spadkodawcy, jeżeli byliby powołani do dziedziczenia po nim z ustawy. Przy ustalaniu więc osób, którym przysługuje prawo do zachowku, należy dokonać hipotetycznej analizy, kto mógłby być spadkobiercą ustawowym. W pierwszej kolejności po spadkobiercy dziedziczą małżonek i dzieci, a jeżeli one nie żyją – ich zstępni etc. Dopiero jeżeli spadkodawca nie posiadał zstępnych (dzieci, wnuków, prawnuków), do dziedziczenia dochodzą rodzice. W pierwszym rzędzie należy więc zapoznać się z przepisami kodeksu cywilnego dotyczących dziedziczenia ustawowego, i tym samym wskazać potencjalnych spadkodawcy, by ustalić uprawnionych do zachowku.
Komu przysługuje zachowek jeżeli testament pomija najbliższych
Komu przysługuje zachowek? Kodeks cywilny ściśle określa krąg uprawnionych do zachowku – zaliczyć należy do nich najbliższych spadkodawcy, a to zstępnych, małżonka i rodziców, jeżeli byliby powołani do spadku na podstawie ustawy. Kluczowym dla ustalenia osób, którym przysługuje roszczenie o zapłatę zachowku jest ustalenie osób, które byłyby spadkobiercami ustawowymi. Najczęściej będzie to małżonek wraz z dziećmi, ze względu na to, iż należą oni do pierwszego kręgu spadkobierców – czyli osób powoływanych do spadku z ustawy w pierwszej kolejności. Najrzadziej natomiast roszczenie o zachowek będzie przysługiwać rodzicom.