Wydziedziczenie oznacza pozbawienie przez spadkodawcę zstępnego, małżonka lub rodzica prawo do zachowku z określonych w kodeksie cywilnym powodów. Przyczynami wydziedziczenia są uporczywe postępowanie wbrew woli spadkodawcy w sposób sprzeczny z zasadami współżycia społecznego, dopuszczenie się względem spadkodawcy lub jednej z najbliższych mu osób umyślnego przestępstwa przeciwko życiu, zdrowiu lub wolności lub uporczywym niedopełnianiu obowiązków rodzinnych względem spadkodawcy względem w/w osób. Wydziedziczenia dokonuje się w testamencie, z którego powinna również wynikać przyczyna pozbawienia prawa do zachowku. Wydziedziczenie zstępnego nie wpływa jednak na prawo do zachowku dalszych zstępnych. Z tego względu, jeżeli np. spadkodawca wydziedziczy swojego syna, jego dzieci, a wnuki spadkodawcy, nadal będą uprawnione do zachowku. Wydziedziczonego traktuje się tak, jakby nie dożył on otwarcia spadku, więc jego zstępni mogliby dziedziczyć na podstawie ustawy po spadkodawcy – tym samym wnukom spadkodawcy będzie przysługiwać roszczenie o zachowek.
Zachowek po siostrze
Do kręgu uprawnionych kodeks cywilny zalicza zstępnych (czyli dzieci, wnuki, prawnuki etc), małżonka oraz rodziców spadkodawcy, jeżeli dziedziczyliby oni po spadkodawcy na podstawie ustawy. Pomimo bliskiej więzi pomiędzy rodzeństwem, ustawodawca nie zalicza ani siostry, ani brata do osób uprawnionych do zachowku. Tym samym, jeżeli spadkodawca nie powoła swojej siostry do dziedziczenia w testamencie, nie będzie przysługiwało jej prawo do majątku pozostałego po zmarłym.
Zachowek a darowizna sprzed 10 lat
Zgodnie z ogólną zasadą wyrażoną przez ustawodawcę w kodeksie cywilnym, przy ustalaniu wysokości zachowku, nie uwzględnia się darowizn dokonanych przed więcej niż 10 lat przed śmiercią spadkodawcy (czyli od chwili otwarcia spadku) na rzecz osób niebędących spadkobiercami ani osobami uprawnionymi do zachowku. Jeżeli jednak darowizna na rzecz takich osób została dokonana przed mniej niż 10 laty – zostanie doliczona do wysokości spadku i tym samym, będzie miała wpływ na wysokość zachowku.