Spadek to ogół praw i obowiązków majątkowych spadkodawcy, które z chwilą jego śmierci (otwarcia spadku) przechodzą w drodze dziedziczenia (czy to ustawowego, czy to testamentowego) na jego spadkobierców. Kodeks cywilny określa osoby uprawnione do dziedziczenia na podstawie ustawy, natomiast spadkobiercami testamentowymi mogą być dowolne osoby powołane przez spadkodawcę do dziedziczenia. Prawo do zachowku przysługuje natomiast wyłącznie najbliższej rodzinie spadkodawcy – zstępnym, małżonkowi i rodzicom spadkodawcy pod warunkiem, że dziedziczyliby oni po nim na podstawie ustawy. W modelowej sytuacji prawo do zachowku przysługuje im kiedy zostali oni pominięci w testamencie. Wysokość zachowku wynosi ½ udziału, który przypadłby im podczas dziedziczenia ustawowego, jednak w sytuacji, w której uprawnieni do zachowku są małoletni lub niezdolni do pracy, wysokość zachowku wynosi ⅔ udziału.
Kodeks cywilny zachowek
Polski ustawodawca wprowadził do prawa spadkowego system zachowku, który pozwala spadkodawcy na swobodne rozporządzanie swoim majątkiem na wypadek śmierci, jednocześnie chroniąc interesy jego najbliższej rodziny, która mogła zostać na skutek tego rozporządzenia pokrzywdzona. Osobom uprawnionym do zachowku na podstawie przepisów ustawy, przysługuje roszczenie do spadkobierców (a w dalszej kolejności do zapisobierców i obdarowanych) o zapłatę kwoty odpowiadającej wysokości należnego im zachowku.
Testament zachowek
Każda osoba ma prawo swobodnie rozporządzać swoim majątkiem na wypadek śmierci i tym samym ma prawo sporządzić testament. Ustawodawca w polskim kodeksie cywilnym wyróżnił testamenty zwykłe, do których należą testament holograficzny (sporządzony własnoręcznie), notarialny i allograficzny (oświadczenie ostatniej woli w obecności dwóch świadków m.in. przed wójtem), a także testamenty szczególne, do których zalicza się testament ustny, podróżny i wojskowy. Jeżeli spadkodawca nie powołał do dziedziczenia w sporządzonym testamencie osób dla siebie najbliższych – tj. zstępnych (dzieci, wnuków etc), małżonka, rodziców – którzy dziedziczyliby po nim na podstawie ustawie, osobom tym przysługuje prawo do zachowku. Instytucja zachowku ma więc na celu ochronę praw majątkowych najbliższej rodziny spadkodawcy.